Hidro Elektrik Santralleri (HES) konusunda 2009 yılından beri mücadele veriyoruz.
Çatalzeytin Aşıkları Çevre Platformunu oluşturarak doğamıza gelecek zararları her koşulda önlemeye çalıştık.
Akçay HES’e karşı mücadelemizi “HES’e Hayır” adıyla 2012 kitaplaştırdık. İlk davayı kazanmamıza karşın Akçay mücadelesi olumsuz sonuçlandı. Regfülatörün yapıldığı Suçatı altından santralin yapılacağı Kavakören altına kadar 14 km çay boyunca yüzlerce ağaç kesildi. Ağaç katliamı iletim hattı ile devam etti. Üretilen elektrik, Abana’da ulusal elektrik sistemine aktarılacak.
Doğa mücadelesi bitmiyor, tükenmiyor. Çevreci olmak kolay değil.
Yeni bir HES haberi geldi. Akçay’ın kolu Karacakaya çayına Kütük Enerji Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. tarafından “Kuzköy Regülatörü ve HES” projesi yapılmak isteniyordu.
23.01.2012’de ÇED Bilgilendirme Toplantısının yapılacağı Sökü köyü ilkokulunun yolunu tuttuk. Çevre Platformunun üyeleri Mazhar Özcan ve Ergun Usta ile birlikte. Dört Divan Karacakaya muhtarları ve köylüleri orada idi.
Sökü Köyü Muhtarı Muhtarı Muzaffer Öztürk, Karacakaya Muhtarı Sami Altundal, Hacıreis Muhtarı Mehmet Ünal, Hacıreissökü Muhtarı Kemal Açıkgöz ve köylüler söz alıp konuştular. HES’e Hayır dediler.
Köylüler derelerine sahip çıkıyordu, işin güzel yanı buydu. Kuzköy HES’te hukuk mücadelesi böyle başladı. Önce 166 sayfalık ÇED raporu açılacak davaya esas olmak üzere Kastamonu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden alındı.
Sökü Köyü Muhtarı Muzaffer Öztürk, Karacakaya Muhtarı Sami Altundal, köy halkından Hüseyin Yener, Asım Öztürk, Ahmet Demir tarafından Kastamonu İdare Mahkemesine 03.12.2013 tarihinde dava açıldı.
Helin Çayı ya da Çamurlu Çay olarak bilinen Karacakaya Deresinde 15.05.2014 tarihinde keşif yapıldı.
Sökü, Karacakaya, Hacıreis, Hacıreissökü köyleri kurulu gücü 1,816 MW (megawatt) yılda 5,96 GWH (ciga watt saat) enerji üretecek projeye karşı çıktılar. İstemiyoruz dediler.
Temyiz yolu açık olmak üzere 31.10.2014 tarihinde dava kazanıldı. İkinci güzel haber Danıştay 14. Dairesinden geldi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Kastamonu İdare Mahkemesine itirazı 14.01.2015’te Danıştay tarafından reddedildi.
Kuzköy HES’e köylüler niçin karşı çıktılar.
– Gıcırık memba suyu zarar görecekti
– Hacıreis, Hacıreissökü köyleri ve üniteleri içme suyu hatları bozulacaktı
– Bölgede var olan heyelan artacak, köy yolları ulaşıma kapanacaktı
– Deredeki alabalık yok olacak
– Derede oluşacak taşkın çok büyük zararlara yol açacaktı
– Yayla turizmi ve yaylacılık zarar görecekti
– Bağ ve bahçeler yapılamayacaktı
– Değirmenler çalışamaz duruma gelecekti
Kuzköy HES’in yapılacağı alan Küre Dağları paralelinde çok özel bir coğrafyaya sahip. 14 adet endemik nadir ve nesli tehdit altında olan bitki türü var çevrede. Bu HES olayı ile değeri daha iyi anlaşıldı bölgenin. Bu açıdan 4 ve 5. sayfamızdaki mahkeme kararı çok iyi okunmalı.
Kararda kümülatif etkisinin ve sosyal maliyet analizinin yapılmadığına işaret ediliyor. Bir vadide birden çok HES yapıldığında kümülatif etki artıyor. Vadide yapılan birden çok HES’in zararı katladığı bilimsel olarak ispat edilmiş durumda.
Mücadele edildi, yeni bir HES’e izin çıkmadı. Seyirci kalınsaydı ikinci bir HES’imiz olacaktı. Kuşlar ötmesin, bitki ve böceklerin nesli tükensin, kimin umurunda olurdu. Verdikleri onurlu mücadele için Karacakaya çayına sahip çıkan çevreci köylüleri kutluyorum.
